วัดโนนธาตุ

วัดโนนธาตุตั้งอยู่ในตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี. มีประวัติยาวนาน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยขอมโบราณ. เดิมเคยเป็นที่พักแรมของผู้คนที่เดินทางไปร่วมสร้างพระธาตุพนม. ในอดีตได้มีการสร้างเจดีย์ขึ้นที่นี่ โดยคาดว่าใช้เวลาหลายปี และระหว่างการก่อสร้าง หากมีผู้เสียชีวิตก็จะฝังศพและปลูกต้นจำปาไว้เหนือหลุมศพ. ประมาณปี พ.ศ. 2400 มีผู้คนอพยพมายังบ้านเมืองปัง และพบต้นจำปาใหญ่รกครึ้มคลุมซากปรักหักพังของเจดีย์เก่า ชาวบ้านจึงเรียกพื้นที่แห่งนี้ว่า "โนนธาตุ" ซึ่งหมายถึงเนินที่ตั้งของสถูปเจดีย์ และเรียกป่าต้นจำปาใหญ่ว่า "จำปาพันปี". เชื่อกันว่าสถานที่แห่งนี้มีรุกขเทวดาดูแลรักษา. ปัจจุบัน วัดโนนธาตุมีพระธาตุเจดีย์ตั้งอยู่เคียงคู่กับพระอุโบสถ. นอกจากนี้ ยังมีต้นจำปาหอม ซึ่งถือเป็น "รุกข มรดกแผ่นดิน". ทุกปีในช่วงเทศกาลสงกรานต์ (วันที่ 12 เมษายน) จะมีกิจกรรม "ประเพณีตักบาตรดอกจำปา" ซึ่งเป็นประเพณีสำคัญของชุมชน. วัดโนนธาตุได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นวัดราษฎร์ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย เมื่อปี พ.ศ. 2560. มีการสร้างเจดีย์อุดมชัยมงคลที่วัดนี้ด้วย.