วัดวรนายกรังสรรค์เจติยบ

วัดวรนายกรังสรรค์เจติยบรรพตาราม ตั้งอยู่ที่ตำบลบางปะหัน อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. เดิมชื่อว่า "วัดเขาดิน" สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าทรงธรรม. เนื่องจากบริเวณที่ตั้งวัดเป็นที่เนินดินสูงกว่าที่อื่น จึงได้รับชื่อว่า "วัดเขาดิน". นอกจากนี้ยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ ว่า "วัดปากน้ำแม่โพสพ" หรือ "วัดปากน้ำประสบ" เนื่องจากตั้งอยู่ตรงปากแม่น้ำที่ไหลแยกออกจากแม่น้ำลพบุรี. วัดแห่งนี้มีประวัติยาวนานตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา. ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ได้มาปฏิสังขรณ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว. ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าพระยาภูธราภัย (นุช บุณยรัตน์) ได้มาปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่. ในปี พ.ศ. 2417 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินมาบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่พระเจดีย์ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เปลี่ยนชื่อวัดเป็น "วัดวรนายกรังสรรค์เจติยบรรพตาราม" พร้อมยกฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรีชนิดสามัญ. ภายในวัดมีเสนาสนะและปูชนียวัตถุที่สำคัญ เช่น พระอุโบสถที่ตั้งอยู่บนเนินดินสูง มีกำแพงแก้วสองชั้น และพระเจดีย์ทรงลอมฟางซึ่งบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ. วัดวรนายกรังสรรค์เจติยบรรพตาราม เป็นวัดที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเป็นศูนย์กลางทางพระพุทธศาสนาในพื้นที่.