วัดศรีมหาธาตุ

วัดศรีมหาธาตุ ตั้งอยู่ที่บ้านธาตุ หมู่ที่ 3 ตำบลบ้านยา อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี. เป็นวัดที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน และมีพระธาตุเก่าแก่ ซึ่งเล่ากันว่าสร้างขึ้นในยุคเดียวกับการสร้างพระธาตุพนม. ข้อมูลเกี่ยวกับผู้สร้างพระธาตุมีความหลากหลาย แต่มีการกล่าวถึงบุคคลสำคัญในอดีต เช่น พระยาสุวรรณภิงคาร (เจ้าเมืองหนองหาน สกลนคร) และพระยาคำแหง (เจ้าเมืองหนองหานน้อย อุดรธานี). นอกจากนี้ ยังมีชื่อเจ้าเมืองจากลาว กัมพูชา และเมืองศรีโคตรบูรณ์หลวง ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างพระธาตุนี้ด้วย. จารึกที่ใบเสมาด้านทิศตะวันตกของพระธาตุระบุว่า "บ้านธาตุน้อยโพนบก" และยังพบจารึกในใบกะราเป็นปริศนาว่า "ส่าง 2 หนอง 3 อาราม 4 และฐาน 5" ซึ่งมีความหมายตีความได้ดังนี้: * **ส่าง 2:** หมายถึง บ่อน้ำ 2 บ่อ * **หนอง 3:** หมายถึง หนองน้ำ 3 แห่ง ได้แก่ หนองพระเจ้า (หรือหนองบักแซว), หนองหัวแตก (หรือหนองศรีเจริญ), และหนองสระพัง * **อาราม 4:** หมายถึง วัด 4 แห่ง ได้แก่ วัดศรีเจริญโพนบก, วัดดอนบ้านแส, วัดพระบาทแม่แส, และวัดป่าศรี (หรือวัดศรีเจริญผล) * **ฐาน 5:** หมายถึง ฐาน 5 ฐาน