{๙๙๖} ปริหานิยธรรม ๖ เป็นไฉน

ปริหานิยธรรม ๖ คือ

๑. กัมมารามตา (ความยินดีในการงาน)

๒. ภัสสารามตา (ความยินดีในการสนทนา)

๓. นิททารามตา (ความยินดีในการนอนหลับ)

๔. สังคณิการามตา (ความยินดีในการคลุกคลีด้วยหมู่)

๕. สังสัคคารามตา (ความยินดีในการติดต่อเกี่ยวข้อง)

๖. ปปัญจารามตา (ความยินดีในธรรมเป็นเหตุเนิ่นช้า)

เหล่านี้ชื่อว่าปริหานิยธรรม ๖ (๖)

[๙๔๖] ปริหานิยธรรม ๖ อีกนัยหนึ่ง เป็นไฉน

{๙๙๗} ปริหานิยธรรม ๖ อีกนัยหนึ่ง คือ

๑. กัมมารามตา (ความยินดีในการทำงาน)

๒. ภัสสารามตา (ความยินดีในการพูดคุย)

๓. นิททารามตา (ความยินดีในการนอนหลับ)

๔. สังคณิการามตา (ความยินดีในการคลุกคลีด้วยหมู่)

๕. โทวจัสสตา (ความเป็นผู้ว่ายาก)

๖. ปาปมิตตตา (ความเป็นผู้มีมิตรชั่ว)

เหล่านี้ชื่อว่าปริหานิยธรรม ๖ (๗)

{๙๙๘} โสมนัสสุปวิจาร ๑ ๖ เป็นไฉน

โสมนัสสุปวิจาร ๖ คือ

๑. บุคคลเห็นรูปทางตาแล้วครุ่นคิดถึงรูปอันเป็นที่ตั้งแห่งโสมนัส

๒. บุคคลฟังเสียงทางหู ฯลฯ

๓. บุคคลดมกลิ่นทางจมูก ฯลฯ

๔. บุคคลลิ้มรสทางลิ้น ฯลฯ

๑ โสมนสฺเสน สทฺธึ อุปจรนฺตีติ โสมนสฺสุปวิจารา (อภิ.วิ.อ. ๙๔๖/๕๕๑)