พระไตรปิฏก ฉบับมจร. เล่มที่ 36 หน้าที่ 1

พระอภิธรรมปิฎก

ธาตุกถา

ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

อุทเทส ๑

๑. นยมาติกา ๒ (๑๔ นัย)

{๑} [๑] ๑. สงฺคโห อสงฺคโห สภาวธรรมที่สงเคราะห์ ๓ เข้าได้ สภาวธรรมที่ สงเคราะห์เข้าไม่ได้ (๖-๑๗๐)

๒. สงฺคหิเตน อสงฺคหิตํ สภาวธรรมที่สงเคราะห์เข้าไม่ได้กับสภาวธรรมที่ สงเคราะห์เข้าได้ (๑๗๑-๑๗๘)

๓. อสงฺคหิเตน สงฺคหิตํ สภาวธรรมที่สงเคราะห์เข้าได้กับสภาวธรรมที่ สงเคราะห์เข้าไม่ได้ (๑๗๙-๑๙๐)

๔. สงฺคหิเตน สงฺคหิตํ สภาวธรรมที่สงเคราะห์เข้าได้กับสภาวธรรมที่ สงเคราะห์เข้าได้ (๑๙๑-๑๙๒)

๑ อุทเทส คือ หัวข้อธรรมที่ท่านยกขึ้นไว้เป็นบทตั้ง (อภิ.ปญฺจ.อ. ๑/๑)
๒ นยมาติกา คือ หัวข้อธรรมที่กล่าวถึงการจำแนกขันธ์ ๕ เป็นต้น แบ่งออกเป็นนัยต่าง ๆ กัน มี ๑๔ นัย เรียกมูลมาติกาก็ได้ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๑/๑)
๓ สงเคราะห์ หมายถึง การรวบรวม การประมวล มี ๔ อย่าง คือ (๑) ชาติสงเคราะห์ (การรวบรวมสิ่งที่ เสมอกันโดยชาติ) (๒) สัญชาติสงเคราะห์ (การรวบรวมสิ่งที่มีแหล่งเกิดจากที่เดียวกัน) (๓) กิริยาสงเคราะห์ (การรวบรวมสิ่งที่มีการกระทำร่วมกัน) (๔) คณนสงเคราะห์ (การรวบรวมสิ่งที่มีจำนวนเท่ากัน) แต่ในที่นี้ หมายเอาคณนสงเคราะห์ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๕/๓)

หน้าก่อนหน้า | หน้าถัดไป