[๒๑๕] พระโบราณกเถระทั้งหลาย จึงกล่าวคาถาประพันธ์นี้ในเรื่องลักษณะ มหาบุรุษนั้นว่า

{๑๔๕} “มหาบุรุษทรงปรารถนาอยู่ว่า

‘ทำอย่างไร ชนทั้งหลายจะพึงรู้

ในเรื่องศิลปะ ในเรื่องวิชา ในเรื่องจรณะ

ในเรื่องกรรมได้อย่างแจ่มชัดโดยพลัน’

ศิลปะเป็นต้นใดที่ไม่เป็นไปเพื่อความเดือดร้อนแก่ใคร ๆ

จะทรงบอกศิลปะเป็นต้นนั้นทันที

ด้วยทรงหวังว่า ‘เขาจะไม่ต้องลำบากนาน’

เพราะทรงทำกุศลธรรม มีความสุขเป็นกำไรนั้นแล้ว

จึงทรงได้พระชงฆ์เป็นที่พึงใจ

กลมได้สัดส่วน งดงามเรียวไปตามลำดับ

มีพระโลมชาติปลายงอนขึ้น

และมีพระตจะอันละเอียดห่อหุ้มแล้ว

บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวถึงมหาบุรุษนั้นว่า

‘มีพระชงฆ์เรียวดุจแข้งเนื้อทราย’

และกล่าวถึงลักษณะแห่งคุณสมบัติในเรื่องนี้ไว้ทันทีว่า

‘ถ้ามหาบุรุษนี้ไม่ทรงออกผนวช

จะได้สิ่งที่พระองค์ปรารถนา

อันสมควรแก่การครองเรือนทันที

แต่ถ้ามหาบุรุษเช่นนั้นทรงออกผนวช

ทรงยินดีในเนกขัมมฉันทะ มีพระปรีชาเห็นแจ้ง

มีพระวิริยะไม่ย่อหย่อน

จะทรงได้สิ่งที่เหมาะที่ควรทันที”