{๙๗๕} ทิฏฐิ ๔ เป็นไฉน

ความเห็นเกิดขึ้นโดยจริงแท้มั่นคงว่า สุขทุกข์ตนทำขึ้นเอง และสุขทุกข์คนอื่น ทำให้

ความเห็นเกิดขึ้นโดยจริงแท้มั่นคงว่า สุขทุกข์เป็นสิ่งที่ตนทำขึ้นเองและผู้อื่นทำให้ สุขทุกข์ไม่ใช่ตนเองและผู้อื่นทำให้ แต่เกิดขึ้นเองโดยเฉพาะ

เหล่านี้ชื่อว่าทิฏฐิ ๔ (๑๗)





{๙๗๖} [๙๔๐] บรรดาปัญจกมาติกานั้น โอรัมภาคิยสังโยชน์ ๑ ๕ เป็นไฉน

โอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕ คือ

๑. สักกายทิฏฐิ (ความเห็นว่าเป็นตัวของตน)

๒. วิจิกิจฉา (ความสงสัย ลังเล ไม่แน่ใจ)

๓. สีลัพพตปรามาส (ความยึดมั่นศีลพรต)

๔. กามฉันทะ (ความกำหนัดในกามคุณ)

๕. พยาบาท (ความขัดเคือง แค้นใจ)

เหล่านี้ชื่อว่าโอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕ (๑)

{๙๗๗} อุทธัมภาคิยสังโยชน์ ๕ เป็นไฉน

อุทธัมภาคิยสังโยชน์ ๕ คือ

๑. รูปราคะ (ความกำหนัดในรูป)

๒. อรูปราคะ (ความกำหนัดในอรูป)

๓. มานะ (ความเย่อหยิ่งถือตัว)

๔. อุทธัจจะ (ความฟุ้งซ่าน)

๕. อวิชชา (ความไม่รู้ตามความเป็นจริง)

เหล่านี้ชื่อว่าอุทธัมภาคิยสังโยชน์ ๕ (๒)

๑ สังโยชน์เบื้องต่ำเป็นอย่างหยาบ เป็นไปในภพต่ำ คือกามภพ (อภิ.วิ.อ. ๙๔๐/๕๔๕)