มหาสติปัฏฐานสูตร

สรุปเนื้อหา มหาสติปัฏฐานสูตร โดยย่อ

มหาสติปัฏฐานสูตร เป็นพระสูตรสำคัญในพระพุทธศาสนา ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแนวทางการปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 เพื่อเป็นทางสายเอกสู่ความบริสุทธิ์ของสัตว์ทั้งหลาย ก้าวล่วงความโศกและความร่ำไร ความดับไปแห่งทุกข์และโทมนัส การบรรลุอริยมรรค และการทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน

พระสูตรนี้เน้นการตั้งสติกำหนดรู้พิจารณาธรรม 4 ประการอย่างต่อเนื่อง ได้แก่

1. **กายานุปัสสนา:** การพิจารณากาย ทั้งภายในและภายนอก (เช่น ลมหายใจ, อิริยาบถ, ส่วนประกอบ, ธาตุ 4, การพิจารณากายที่ตายแล้ว) เพื่อเห็นความเป็นไตรลักษณ์ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

2. **เวทนานุปัสสนา:** การพิจารณาเวทนา (ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือไม่สุขไม่ทุกข์) ที่เกิดขึ้น โดยไม่ยึดติดว่าเป็นเราหรือของเรา

3. **จิตตานุปัสสนา:** การพิจารณาจิต (สภาพของจิต เช่น มีราคะ โทสะ โมหะ ฟุ้งซ่าน สงบ) ที่เปลี่ยนแปลงไป เพื่อให้รู้เท่าทันและไม่หลงตาม

4. **ธรรมานุปัสสนา:** การพิจารณาธรรม (สภาพธรรมต่างๆ เช่น นิวรณ์ 5, ขันธ์ 5, อายตนะ 12, โพชฌงค์ 7, อริยสัจ 4) เพื่อเข้าใจความจริงของโลกและธรรม

แก่นแท้คือการเฝ้าสังเกตปรากฏการณ์ทั้งหลายทั้งภายในและภายนอกอย่างมีสติสัมปชัญญะ มีความเพียรเผากิเลส (อาตาปี) และมีสัมปชัญญะ (สัมปชาโน) และมีสติ (สติมา) โดยปราศจากความยินดียินร้ายในโลก เพื่อให้เกิดปัญญาเห็นแจ้งในสภาวะธรรมตามความเป็นจริง

การปฏิบัติมหาสติปัฏฐานสูตรอย่างต่อเนื่อง จะนำไปสู่การพัฒนาปัญญาญาณ การละกิเลส และการบรรลุธรรมสูงสุดคือพระนิพพานในที่สุด