มหาบุรุษนั้น ตรัสแต่คำเป็นที่ถูกใจ

จับใจ เสนาะโสต จึงทรงได้รับผลอันเกิดจากความประพฤติดี

เสวยผลบุญในสวรรค์ทั้งหลาย

ครั้นเสวยผลอันเกิดจากความประพฤติดีแล้ว

เสด็จมาในโลกนี้ ได้ความเป็นผู้มีพระสุรเสียงดุจเสียงพรหม

เป็นผู้มีพระชิวหาใหญ่ หนา

เป็นผู้มีพระดำรัสอันชนทั้งหลายยอมรับ

ผลนั้นย่อมสำเร็จแก่มหาบุรุษผู้ตรัสอยู่

แม้เมื่อทรงเป็นคฤหัสถ์ ฉันใด

ถ้ามหาบุรุษนั้นทรงออกผนวช

หมู่ชนจะเชื่อถือพระดำรัสของพระองค์

ผู้ตรัสสุภาษิตหลากหลายแก่คนหมู่มาก ฉันนั้น”



{๑๖๘} [๒๓๘] ภิกษุทั้งหลาย ในชาติก่อน ภพก่อน กำเนิดก่อน ตถาคตเกิดเป็น มนุษย์ ละเว้นขาดจากคำเพ้อเจ้อ คือ พูดถูกกาล พูดแต่คำจริง พูดอิงประโยชน์ พูดอิงธรรม พูดอิงวินัย พูดคำที่มีหลักฐาน มีที่อ้างอิง มีที่กำหนด ประกอบด้วย ประโยชน์ เหมาะแก่เวลา ตถาคตได้ทำ สั่งสม พอกพูนกรรมนั้น ฯลฯ จุติจากเทว- โลกนั้นแล้วมาสู่ความเป็นอย่างนี้ ได้ลักษณะมหาบุรุษนี้ คือ มีพระหนุดุจคางราชสีห์

มหาบุรุษนั้นทรงสมบูรณ์ด้วยลักษณะนั้น ถ้าอยู่ครองเรือนจะได้เป็นพระเจ้า จักรพรรดิ ฯลฯ เมื่อเป็นพระราชาจะทรงได้อะไร เมื่อเป็นพระราชาจะไม่มีข้าศึกศัตรู ที่เป็นมนุษย์คนใดกำจัดพระองค์ได้ เมื่อเป็นพระราชาจะทรงได้สิ่งดังกล่าวมานี้ ฯลฯ เมื่อเป็นพระพุทธเจ้าจะทรงได้อะไร เมื่อเป็นพระพุทธเจ้าจะไม่มีข้าศึกศัตรูภายในหรือ

๑ เป็นลักษณะมหาบุรุษข้อที่ ๒๒