| พระไตรปิฏกเล่มที่ | 14 |
|---|---|
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระมหากัจจานะ |
| ผู้ฟัง | หมู่ภิกษุ |
| สถานที่ | พระเชตวัน กรุงสาวัตถี |
| Link | อุทเทสวิภังคสูตร |
อุทเทสวิภังคสูตร (ม.อุปริ. ๑๔/๓๓๑/๕๕๗) เป็นพระสูตรในหมวดมัชฌิมนิกายที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแนวทางปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นจากทุกข์ โดยเน้นการวางใจต่ออารมณ์ต่างๆ
หัวใจของสูตรคือการให้ภิกษุ "อุเทศ" (ข้อสรุป) ไม่พึงยินดีหรือยินร้ายในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ (สิ่งที่ใจรับรู้) ที่เกิดขึ้นทางอายตนะทั้งหก จากนั้นจึง "วิภังค์" (จำแนกอธิบาย) ขยายความอย่างละเอียดถึงวิธีการปฏิบัตินี้
แก่นแท้คือการให้เฝ้ารู้เท่าทันอารมณ์ที่เข้ามากระทบ ไม่ติดข้อง ไม่ก่อให้เกิดความพอใจหรือไม่พอใจ แต่ให้ตั้งมั่นในสติสัมปชัญญะ พัฒนาอุเบกขาและปัญญา เพื่อให้จิตเป็นอิสระและบรรลุวิมุตติหลุดพ้น
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| พหุธาตุกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อานาปานัสสติสูตร | พระพุทธเจ้า |
| กายคตาสติสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สฬายตนวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธาตุวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ทักขิณาวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ฉฉักกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อินทริยภาวนาสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อนุปทสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อิสิคิลิสูตร | พระพุทธเจ้า |