| พระไตรปิฏกเล่มที่ | 12 |
|---|---|
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | หมู่ภิกษุ |
| สถานที่ | พระเชตวัน กรุงสาวัตถี |
| Link | จูฬธัมมสมาทานสูตร |
จูฬธัมมสมาทานสูตร (จุลธัมมสมาทานสูตร) เป็นพระสูตรในพระไตรปิฎก หมวดมัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงถึงวิธีการน้อมนำธรรมะมาปฏิบัติ หรือการดำเนินชีวิต 4 แบบ โดยพิจารณาจากผลที่ได้รับทั้งในปัจจุบันและอนาคต
พระพุทธองค์ทรงแบ่งการปฏิบัติออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่:
1. ปฏิบัติลำบากในปัจจุบัน ให้ผลเป็นทุกข์ในอนาคต: หมายถึง การประกอบอกุศลกรรม หรือการกระทำที่ไม่ดีงาม ซึ่งแม้จะทำไปโดยยากลำบาก หรืออาจจะสะดวกสบาย แต่ก็จะนำมาซึ่งความทุกข์เดือดร้อนทั้งในชาตินี้และชาติหน้า
2. ปฏิบัติลำบากในปัจจุบัน ให้ผลเป็นสุขในอนาคต: หมายถึง การทำกุศลกรรม หรือการปฏิบัติธรรมที่ต้องใช้ความเพียรพยายาม ความอดทน และการต่อสู้กับกิเลส เช่น การรักษาศีล การเจริญภาวนา ซึ่งแม้จะรู้สึกยากลำบากในเบื้องต้น แต่จะนำมาซึ่งความสุข ความสงบ และความหลุดพ้นในอนาคต
3. ปฏิบัติสบายในปัจจุบัน ให้ผลเป็นทุกข์ในอนาคต: หมายถึง การแสวงหาความสุขทางกามารมณ์ หรือการทำตามใจกิเลสโดยขาดปัญญา ซึ่งให้ความสุขสบายในระยะสั้น แต่จะนำมาซึ่งความทุกข์ ความเดือดร้อน หรือผลกรรมที่ไม่ดีในระยะยาว
4. ปฏิบัติสบายในปัจจุบัน ให้ผลเป็นสุขในอนาคต: หมายถึง การเจริญภาวนาด้วยปัญญา การเข้าถึงฌาน การอยู่ด้วยเมตตาพรหมวิหาร ซึ่งให้ความสุขสงบ เย็นกาย เย็นใจ ตั้งแต่ในปัจจุบัน และจะนำมาซึ่งความสุขที่ยิ่งขึ้นไปจนถึงความหลุดพ้นในอนาคต
พระพุทธเจ้าทรงแนะนำให้เลือกการปฏิบัติแบบที่ 4 ซึ่งเป็นการปฏิบัติธรรมด้วยปัญญา นำมาซึ่งความสุขสงบทั้งในปัจจุบันและอนาคตสูงสุด
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| สัมมาทิฏฐิสูตร | พระสารีบุตร |
| มหาสติปัฏฐานสูตร ๑ | พระพุทธเจ้า |
| อลคัททูปมสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รถวินีตสูตร | พระปุณณมันตานีบุตร |
| มหาโคสิงคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สาเลยยกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาเวทัลลสูตร | พระสารีบุตร |
| จูฬเวทัลลสูตร | ธัมมทินนาเถรี |
| จูฬสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |