| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 13 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระอานนท์ |
| ผู้ฟัง | ทสมะ |
| สถานที่ | กรุงเวสาลี |
| Link | อัฏฐกนาครสูตร |
อัฏฐกนาครสูตร (MN 52) เป็นพระสูตรสำคัญในพระไตรปิฎก หมวดมัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์
พระสูตรนี้กล่าวถึง ทสมา คฤหบดีจากอัฏฐกนาคร ได้สอบถามพระอานนท์ เกี่ยวกับหนทางเดียวที่นำไปสู่การบรรลุอรหัตผล หรือความหลุดพ้นจากทุกข์
พระอานนท์ได้อธิบายว่า ผู้ปฏิบัติพึงเข้าฌานต่างๆ (ทั้งรูปฌาน 4 และอรูปฌาน 4) และเมื่อออกจากฌานเหล่านั้นแล้ว ให้พิจารณาเห็นว่า สภาวะเหล่านั้นเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา (ไตรลักษณ์) เมื่อพิจารณาเห็นแจ้งเช่นนั้น จิตย่อมหลุดพ้นจากอาสวกิเลสทั้งปวง และบรรลุวิมุตติ (ความหลุดพ้น) เป็นพระอรหันต์
หัวใจของพระสูตรนี้คือการเน้นย้ำว่า แม้แต่สมาบัติอันละเอียดอ่อนสูงสุด ก็ยังต้องพิจารณาด้วยปัญญาให้เห็นไตรลักษณ์ เพื่อให้จิตหลุดพ้นอย่างแท้จริง ไม่ยึดติดในสิ่งใดๆ
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| ชีวกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พหุเวทนิยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พรหมายุสูตร | พระพุทธเจ้า |
| เสลสูตร ๓ | พระพุทธเจ้า |
| อปัณณกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหามาลุงกยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รัฏฐปาลสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธนัญชานิสูตร | พระสารีบุตร |