| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 13 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | นายปุณณะ โกลิยบุตร |
| สถานที่ | แคว้นโกลิยะ |
| Link | กุกกุรวติกสูตร |
กุกกุรวติกสูตร เป็นพระสูตรที่พระพุทธเจ้าทรงอธิบายถึงผลกรรมของการบำเพ็ญตบะเลียนแบบสัตว์ โดยมีเสนียะ (ผู้ประพฤติวัตรอย่างสุนัข) และปุณณะ (ผู้ประพฤติวัตรอย่างโค) มาทูลถาม พระองค์ทรงชี้แจงว่า การกระทำดังกล่าวอาจนำไปสู่การเกิดในภพภูมิที่ต่ำลง โดยเฉพาะการเกิดเป็นสัตว์ชนิดนั้น หากจิตยึดติดและขาดกุศลกรรม
พระองค์ทรงย้ำว่า เจตนาและสภาวะจิตเป็นตัวกำหนดผลของกรรม ไม่ใช่เพียงการกระทำภายนอก การบำเพ็ญวัตรที่เลียนแบบสัตว์โดยไม่พัฒนาจิตใจให้สูงขึ้นด้วยกุศลธรรม กลับเป็นเหตุให้เกิดในอบายภูมิ ในทางตรงกันข้าม การพัฒนาจิตใจด้วยเมตตา กรุณา หรือมรรคมีองค์แปด จึงเป็นหนทางนำไปสู่ภพภูมิที่สูงกว่าและนิพพาน.
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| ชีวกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พหุเวทนิยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พรหมายุสูตร | พระพุทธเจ้า |
| เสลสูตร ๓ | พระพุทธเจ้า |
| อปัณณกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหามาลุงกยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รัฏฐปาลสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธนัญชานิสูตร | พระสารีบุตร |