| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 13 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | ปริพาชกชื่อวัจฉโคตร |
| สถานที่ | พระเวฬุวัน กรุงราชคฤห์ |
| Link | มหาวัจฉโคตตสูตร |
มหาวัจฉโคตตสูตร เป็นพระสูตรที่สำคัญสูตรหนึ่งในพระไตรปิฎก โดยเป็นการสนทนาระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับวัจฉโคตรปริพาชก ซึ่งเป็นผู้ที่มักตั้งคำถามเชิงปรัชญาและทิฏฐิความเห็นต่างๆ
ในพระสูตรนี้ วัจฉโคตรได้ตั้งคำถามหลายประการ เช่น การอ้างถึงความเป็นสัพพัญญูของพระพุทธเจ้า และคำถามเกี่ยวกับโลกและอัตตา ว่าเที่ยงหรือไม่เที่ยง มีอยู่หรือไม่มีอยู่หลังความตาย เป็นต้น ซึ่งเป็นคำถามที่พระพุทธเจ้าไม่ทรงพยากรณ์ (อัพยากฤต)
พระพุทธเจ้าทรงอธิบายว่า พระองค์ไม่ได้เป็นสัพพัญญูในความหมายที่วัจฉโคตรเข้าใจ แต่มีญาณทัสสนะอันบริสุทธิ์ และทรงแสดงเหตุผลที่ไม่ทรงพยากรณ์คำถามเหล่านั้น เพราะไม่นำไปสู่ความหน่าย ความคลายกำหนัด ความดับทุกข์ และพระนิพพาน แต่ทรงสอนเรื่องอริยสัจ ๔ และปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นทางแห่งการดับทุกข์โดยตรง
วัจฉโคตรปริพาชกเกิดความเลื่อมใสในพระธรรมเทศนา จึงขอบวชในพระพุทธศาสนา และท้ายที่สุดก็ได้บรรลุเป็นพระอรหันต์ในเวลาต่อมา
พระสูตรนี้แสดงให้เห็นถึงแนวทางการสอนของพระพุทธเจ้าที่เน้นการปฏิบัติเพื่อความพ้นทุกข์ ไม่ยึดติดในทิฏฐิหรือการคาดเดาในเรื่องที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการบรรลุมรรคผลนิพพาน และแสดงถึงการไม่เป็น "สัพพัญญู" ในลักษณะที่เข้าใจผิด แต่มีญาณหยั่งรู้ที่บริสุทธิ์และเที่ยงตรง
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| ชีวกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พหุเวทนิยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พรหมายุสูตร | พระพุทธเจ้า |
| เสลสูตร ๓ | พระพุทธเจ้า |
| อปัณณกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหามาลุงกยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รัฏฐปาลสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธนัญชานิสูตร | พระสารีบุตร |