| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 14 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | หมู่ภิกษุ |
| สถานที่ | พระเชตวัน กรุงสาวัตถี |
| Link | พาลปัณฑิตสูตร |
พาลปัณฑิตสูตร (MN 129) เป็นพระสูตรสำคัญในพระพุทธศาสนาที่แสดงการจำแนกระหว่าง "พาล" (คนโง่) และ "บัณฑิต" (คนฉลาด/ปราชญ์) โดยอาศัยการกระทำและผลของการกระทำเป็นเครื่องตัดสิน
พาลคือผู้ที่กระทำกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรมที่เป็นอกุศล ไม่นำพาประโยชน์สุขมาให้ตนเองและผู้อื่น ไม่เกรงกลัวต่อผลแห่งบาปกรรม และมักจะได้รับความทุกข์หรือวิบากกรรมที่ไม่ดีในที่สุด
บัณฑิตคือผู้ที่กระทำกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรมที่เป็นกุศล นำพาประโยชน์สุขมาให้ตนเองและผู้อื่น ย่อมรู้แจ้งเหตุและผลแห่งกรรมดีกรรมชั่ว ย่อมได้รับความสุขความเจริญ หรือมุ่งตรงสู่นิพพานในที่สุด
หัวใจสำคัญของสูตรนี้คือการชี้ให้เห็นว่า การจะเป็นพาลหรือบัณฑิตนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับชาติกำเนิดหรือฐานะ แต่ขึ้นอยู่กับการประพฤติปฏิบัติและการเข้าใจถึง "ผล" ของการกระทำเหล่านั้นอย่างถ่องแท้.
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| พหุธาตุกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อานาปานัสสติสูตร | พระพุทธเจ้า |
| กายคตาสติสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สฬายตนวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธาตุวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ทักขิณาวิภังคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ฉฉักกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อินทริยภาวนาสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อนุปทสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อิสิคิลิสูตร | พระพุทธเจ้า |
