| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 11 |
| นิกาย | ทีฆนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | นิโครธปริพาชก |
| สถานที่ | ภูเขาคิชฌกูฏ กรุงราชคฤห์ |
| Link | อุทุมพริกสูตร |
อุทุมพริกสูตรเป็นพระสูตรที่อธิบายบทสนทนาระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับปริพาชกชื่อนิโคธะ ซึ่งนิโคธะได้สอบถามถึงเรื่องการชำระตนให้บริสุทธิ์และการบำเพ็ญตบะ.
ในพระสูตรนี้ พระพุทธเจ้าทรงชี้แจงว่า การทรมานตนอย่างสุดโต่ง หรือการบำเพ็ญตบะแบบเข้มงวด ไม่ใช่หนทางที่แท้จริงในการชำระตนให้บริสุทธิ์ และไม่สามารถนำไปสู่การบรรลุธรรมได้.
พระองค์ทรงสอนว่า การชำระตนให้บริสุทธิ์ที่แท้จริงนั้น คือการละอกุศลกรรมบถ 10 (เช่น การฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์) และเจริญกุศลกรรมบถ 10 (เช่น การไม่ฆ่าสัตว์ การไม่ลักทรัพย์) พร้อมทั้งการสำรวมอินทรีย์ การเอาชนะนิวรณ์ และการเจริญสมาธิจนถึงขั้นฌาน รวมถึงการบรรลุวิชชาและวิมุตติ.
แก่นแท้ของพระสูตรคือการเน้นย้ำว่า ความบริสุทธิ์ที่แท้จริงเกิดจากการขจัดกิเลสภายใน และการพัฒนาปัญญาเพื่อความหลุดพ้น ไม่ใช่ด้วยพิธีกรรมภายนอกหรือการทรมานกาย.
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| อัคคัญญสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ลักขณสูตร | พระพุทธเจ้า |
| อาฏานาฏิยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สัมปสาทนียสูตร | พระพุทธเจ้า |