| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 12 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระสารีบุตร |
| ผู้ฟัง | หมู่ภิกษุ |
| สถานที่ | พระเชตวัน กรุงสาวัตถี |
| Link | มหาหัตถิปโทปมสูตร |
มหาหัตถิปโทปมสูตร (พระสูตรว่าด้วยอุปมาด้วยรอยเท้าช้างอันยิ่งใหญ่) เป็นพระสูตรสำคัญในพระไตรปิฎก ที่พระสารีบุตรแสดงแก่ภิกษุทั้งหลาย ใจความสำคัญคือการใช้อุปมารอยเท้าช้าง ซึ่งเป็นรอยเท้าที่ใหญ่ที่สุดและรองรับรอยเท้าสัตว์อื่น ๆ ได้ทั้งหมด เพื่อเปรียบเทียบกับหลักธรรมที่ยิ่งใหญ่และครอบคลุมธรรมะทั้งปวง
หลักธรรมที่เปรียบเสมือนรอยเท้าช้างนั้นคือ *อริยสัจ ๔* (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) ซึ่งเป็นแก่นแท้ของพระพุทธศาสนา ที่อธิบายถึงความจริงอันประเสริฐเกี่ยวกับทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ ความดับทุกข์ และหนทางแห่งความดับทุกข์ การเข้าใจอริยสัจ ๔ อย่างถ่องแท้ จะนำไปสู่การเข้าใจธรรมะทั้งหมด
พระสูตรนี้ยังอธิบายถึงการเข้าใจธรรมะผ่านการพิจารณาสิ่งต่างๆ ตั้งแต่เรื่องของอายตนะ (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) และอารมณ์ที่รับรู้ ไปจนถึงปฏิจจสมุปบาท (การเกิดขึ้นพร้อมแห่งธรรมทั้งหลายโดยอาศัยกัน) เพื่อนำไปสู่การเห็นแจ้งในอริยสัจ ๔ และการบรรลุมรรคผลนิพพานในที่สุด.
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| สัมมาทิฏฐิสูตร | พระสารีบุตร |
| มหาสติปัฏฐานสูตร ๑ | พระพุทธเจ้า |
| อลคัททูปมสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รถวินีตสูตร | พระปุณณมันตานีบุตร |
| มหาโคสิงคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สาเลยยกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาเวทัลลสูตร | พระสารีบุตร |
| จูฬเวทัลลสูตร | ธัมมทินนาเถรี |
| จูฬสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |