| พระไตรปิฏก | เล่มที่ 12 |
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | หมู่ภิกษุ |
| สถานที่ | พระเชตวัน กรุงสาวัตถี |
| Link | มหาธัมมสมาทานสูตร |
มหาธัมมสมาทานสูตร เป็นพระสูตรสำคัญในพระไตรปิฎก หมวดมัชฌิมนิกาย (ม.ม. 19) สอนเกี่ยวกับการยึดถือปฏิบัติพระธรรม หรือ "การสมาทานธรรม" ของบุคคล 4 ประเภท โดยเน้นที่ผลกรรมที่ตามมาในอนาคต.
พระสูตรนี้จำแนกการสมาทานธรรมออกเป็น 4 ลักษณะ คือ: 1. การสมาทานธรรมที่ให้ผลสุขในปัจจุบัน แต่มีทุกข์ในอนาคต (เช่น การทำความดีแต่ด้วยอกุศลเจตนา หรือยึดติดในสิ่งผิดๆ) 2. การสมาทานธรรมที่ให้ผลทุกข์ทั้งในปัจจุบันและมีทุกข์ในอนาคต (เช่น การทำความชั่ว การเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น) 3. การสมาทานธรรมที่ให้ผลทุกข์ในปัจจุบัน แต่มีสุขในอนาคต (เช่น การปฏิบัติธรรมที่ต้องอดทน ฝืนกิเลส แต่เป็นไปเพื่อความบริสุทธิ์) 4. การสมาทานธรรมที่ให้ผลสุขทั้งในปัจจุบันและมีสุขในอนาคต (เช่น การปฏิบัติธรรมด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง เจริญกุศลได้อย่างแท้จริง)
พระพุทธเจ้าทรงเน้นย้ำว่าการสมาทานธรรมแบบที่ 3 และ 4 เป็นการปฏิบัติที่ถูกต้องและนำไปสู่ความหลุดพ้นอย่างแท้จริง แม้ว่าบางครั้งอาจต้องอดทนในปัจจุบัน แต่ก็ให้ผลเป็นสุขในบั้นปลายและเป็นไปเพื่อนิพพาน.
หัวใจของพระสูตรนี้คือการเตือนให้พิจารณาถึง "ผลกรรม" หรือวิบากของการกระทำอย่างรอบคอบ ไม่ตัดสินแค่ความรู้สึกในปัจจุบัน แต่ให้มองไปถึงผลระยะยาวและความบริสุทธิ์ของเจตนาอันเป็นแก่นแท้ของการปฏิบัติธรรม.
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| สัมมาทิฏฐิสูตร | พระสารีบุตร |
| มหาสติปัฏฐานสูตร ๑ | พระพุทธเจ้า |
| อลคัททูปมสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รถวินีตสูตร | พระปุณณมันตานีบุตร |
| มหาโคสิงคสูตร | พระพุทธเจ้า |
| สาเลยยกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาเวทัลลสูตร | พระสารีบุตร |
| จูฬเวทัลลสูตร | ธัมมทินนาเถรี |
| จูฬสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหาสีหนาทสูตร | พระพุทธเจ้า |