มหาทุกขักขันธสูตร

สรุปเนื้อหา มหาทุกขักขันธสูตร โดยย่อ

มหาทุกขักขันธสูตร (Mahādukkha Khandha Sutta) เป็นพระสูตรสำคัญในพระไตรปิฎก หมวดสฬายตนสังยุตต์ ที่พระพุทธเจ้าทรงอธิบายถึงธรรมชาติของ "กองทุกข์อันยิ่งใหญ่" ซึ่งประกอบขึ้นจากขันธ์ 5 (รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) และอายตนะ 6 (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) พร้อมทั้งอายตนะภายนอกที่มาเกี่ยวข้อง.

หัวใจของพระสูตรนี้คือการชี้ให้เห็นว่า ทั้งอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) และอายตนะภายนอก (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์) รวมถึงวิญญาณที่เกิดขึ้นจากการกระทบกันของอายตนะเหล่านั้น ล้วนเป็นทุกข์ สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นทุกข์ เพราะเป็นของไม่เที่ยง (อนิจจัง) ไม่สามารถทนอยู่ได้ในสภาพเดิม (ทุกขัง) และไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง (อนัตตา) ซึ่งนำมาซึ่งความบีบคั้นและไม่เป็นที่พึงพอใจ.

การที่พระพุทธองค์ทรงย้ำว่าทั้งหมดนี้เป็นทุกข์ มีจุดประสงค์เพื่อให้เราพิจารณาเห็นตามความเป็นจริง และเกิดความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด และหลุดพ้นจากความยึดมั่นถือมั่นในสิ่งเหล่านี้ เมื่อเราเห็นแจ้งในความเป็นทุกข์ของขันธ์และอายตนะ ย่อมนำไปสู่การวางเฉยและดับทุกข์ได้ในที่สุด.