| พระไตรปิฏกเล่มที่ | 13 |
|---|---|
| นิกาย | มัชฌิมนิกาย |
| ผู้แสดงธรรม | พระพุทธเจ้า |
| ผู้ฟัง | คหบดีชื่ออุบาลี |
| สถานที่ | เมืองนาลันทา |
| Link | อุปาลิวาทสูตร |
อุปาลิวาทสูตร เป็นพระสูตรสำคัญที่บันทึกเหตุการณ์โต้วาทีธรรมระหว่างพระพุทธเจ้ากับอุปาลิ เศรษฐีผู้เป็นอุบาสกและศิษย์คนสำคัญของนิครนถ์นาฏบุตร (ศาสดาศาสนาเชน) ณ เมืองปาวา
ประเด็นหลักคือ การพิจารณาความหนักเบาของกรรมบาป โดยนิครนถ์นาฏบุตรสอนว่า "จำนวนของการกระทำ" สำคัญกว่า เช่น การฆ่าสัตว์เล็กๆ หลายตัวบาปหนักกว่าการฆ่าสัตว์ใหญ่ตัวเดียว ส่วนพระพุทธเจ้าทรงเน้นย้ำที่ "เจตนา" และ "ความร้ายแรงของกรรม" เป็นสำคัญ
อุปาลิซึ่งได้รับคำยุยงจากทิฆะตปัสสี (ลูกศิษย์นิครนถ์) ให้ไปโต้แย้งพระพุทธเจ้า ได้นำหลักคำสอนของนิครนถ์ไปเสนอ พระพุทธเจ้าทรงใช้การยกตัวอย่างเปรียบเทียบที่แยบยล เช่น กรณีการเผาเมืองทั้งเมือง เทียบกับการฆ่าสัตว์ตัวเล็กๆ จำนวนมาก เพื่อชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของเจตนาและขนาดของผลกรรม
เมื่ออุปาลิได้ฟังพุทธพจน์และเห็นเหตุผลอันน่าเชื่อถือ ก็เกิดศรัทธาอย่างแรงกล้า และขอถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะเป็นอุบาสกในพระพุทธศาสนาทันที เหตุการณ์นี้สร้างความไม่พอใจแก่นิครนถ์นาฏบุตรอย่างมาก จนถึงกับอาเจียนเป็นเลือดและล้มป่วยในที่สุด
| พระสูตร | ผู้แสดงธรรม |
|---|---|
| ชีวกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พหุเวทนิยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| พรหมายุสูตร | พระพุทธเจ้า |
| เสลสูตร ๓ | พระพุทธเจ้า |
| อปัณณกสูตร | พระพุทธเจ้า |
| มหามาลุงกยสูตร | พระพุทธเจ้า |
| รัฏฐปาลสูตร | พระพุทธเจ้า |
| ธนัญชานิสูตร | พระสารีบุตร |